Is gás radaighníomhach é radón is cúis le hailse scamhóg. Cruthaítear é sa talamh de bharr lobhadh radaighníomhach úráiniam atá i ngach carraig agus ithir. Ní féidir é a fheiceáil, a bholadh, ná a bhlaiseadh. Ní féidir é a thomhas ach le brathadóirí speisialta. Is féidir le radón ailse scamhóg a chruthú nuair a nochtaítear daoine do leibhéil arda thar thréimhse fhada. Gach bliain in Éirinn, is é radón is cúis le thart ar 350 cás d'ailse scamhóg.
Is mó seans go mbeidh fadhb radóin ag tithe i gcodanna áirithe d'Éirinn. Tugtar limistéir ard-radóin orthu sin. Inseoidh léarscáil riosca radóin na Gníomhaireachta um Chaomhnú Comhshaoil duit má tá teach i gCeantar Ard-Radóin. Taispeántar Limistéir Ard-Radóin i ndath dearg.
Is furasta radón a thástáil agus is furasta leibhéil an radóin i dteach a laghdú. Is é an leibhéal tagartha náisiúnta le haghaidh radóin i dtithe ná 200 beicireil in aghaidh an mhéadair chiúbaigh (Bq/m3). Ba chóir go mbeadh leibhéil radóin faoi bhun an luacha sin ag gach teach más féidir. Má léiríonn tástáil radóin tiúchan radóin os cionn an luacha sin, tá roinnt modhanna simplí feabhsúcháin ann is féidir a úsáid chun na leibhéil radóin a laghdú.
De réir an dlí (Airteagal 66 d'Ionstraim Reachtúil Uimh. 30 2019) ceanglaítear ar fhostóirí atá lonnaithe i limistéir ard-radóin tástáil a dhéanamh ar a n-áitreabh le haghaidh radóin. Is é 300 Bq/m3 an leibhéal inghlactha, nó an Leibhéal Tagartha, d'ionaid oibre in Éirinn. Más rud é, tar éis tomhas radóin, go bhfaightear tiúchan radóin os cionn an luacha sin, teastaíonn bearta feabhsúcháin chun na leibhéil radóin a laghdú agus ní mór iad a chur i gcrích laistigh de 12 mhí. Seiceáil an bhfuil d'ionad oibre i limistéar ard-radóin ar ár léarscáil Radón in Ionaid Oibre.
Faigh tuilleadh eolais
Suíomh gréasáin: www.radon.ie
Fón: 1800 300 600
Rphost: radon@epa.ie