Zón Dícharbónaithe i gCathair na Gaillimhe - An Taobh Thiar
Cad is Zón Dícharbónaithe ann
Aithníonn an t-údarás áitiúil zón dícharbónúcháin spásúlachta, ina sainaithnítear raon bearta agus úinéirí gníomhaíochta um maolú aeráide, oiriúnaithe agus bithéagsúlachta chun aghaidh a thabhairt ar fhuinneamh ísealcharbóin áitiúil, ar astaíochtaí gás ceaptha teasa agus ar riachtanais aeráide chun cur le spriocanna náisiúnta gníomhaíochta aeráide.
Caithfidh gach údarás áitiúil sa tír zón dícharbónaithe a roghnú, a d’fhéadfadh a bheith uirbeach nó tuaithe ach a chaithfidh daonra 5,000 nó achar talún 5 km cearnach a chlúdach..
Baineann raon na mbeartas agus na dtionscadal a forbraíodh le haghaidh zón dícharbónaithe go sonrach le saintréithe fuinnimh agus aeráide an limistéir spáis atá clúdaithe ag an zón dícharbónaithe. D’fhéadfadh go n-áireofaí leis seo raon teicneolaíochtaí agus bearta a thugann aghaidh ar leictreachas, teas, iompar, éifeachtúlacht fuinnimh foirgneamh, ceapadh carbóin agus stóráil fuinnimh.
Ní mór don zón dícharbónaithe a astaíochtaí gás ceaptha teasa a laghdú 7% in aghaidh na bliana ar a laghad ó 2021 go 2030 (laghdú 51% thar na deich mbliana), i gcomhréir leis na spriocanna atá leagtha amach san Acht um Ghníomhú ar son na hAeráide agus um Fhorbairt Ísealcharbóin (Leasú), 2021.
Cén fáth a bhfuil Zón Dícharbónaithe de dhíth ar Chathair na Gaillimhe?
Éilíonn Plean Gníomhaíochta Aeráide 2021 an Rialtais ar gach Údarás Áitiúil pleananna le haghaidh zón dícharbónaithe a aithint agus a fhorbairt chun cur ar chumas na hÉireann a spriocanna AE a bhaint amach maidir le hastuithe gáis cheaptha teasa a laghdú.
Cuirfidh an zón dícharbónaithe limistéar taispeána ar fáil do Chomhairle Cathrach na Gaillimhe a d'fhéadfadh na tionscnaimh a chur i bhfeidhm go céimneach chuig áiteanna eile sa chathair. Déanfaidh an zón dícharbónaithe tástáil ar cé chomh fada agus is féidir linn dul chun ár ngeilleagar agus ár sochaí a dhícharbónú, ansin ligfidh sé dúinn na geallsealbhóirí a bhfuil gá leo chun an sprioc seo a bhaint amach a mhapáil agus dul i ngleic leo.
D’fhéadfadh foghlaim ón zón dícharbónaithe píolótach a bheith ina thagairt úsáideach ansin lena mhacasamhlú i gcodanna eile den Chathair. Beidh an pobal, na tionscail agus na gnólachtaí ina gcomhpháirtithe tábhachtacha chun geilleagar ísealcharbóin a chruthú a bheidh athléimneach don todhchaí.
Cén fáth ar roghnaíodh an Taobh Thiar mar zón dícharbónaithe?
Tá limistéar 167-haictéar aitheanta i gceantar an Taobh Thiar mar zón dícharbónaithe Chathair na Gaillimhe. Bhí sé seo roghnaithe as 10 gceantar iarrthóra i nGaillimh le daonra de níos mó ná 5000.
Tá roghnú an Taobh Thiar mar zón dícharbónaithe na Gaillimhe bunaithe go príomha ar an méid acmhainneacht maidir le fuinneamh a shábháil, rud atá socraithe ag roinnt paraiméadair mar:
- An cumas aistriú chuig iompar poiblí
- Déimeagrafaic
- Líon na n-úsáideoirí ardfhuinnimh
- Rátáil Fuinnimh Foirgnimh le haghaidh foirgneamh agus bonneagair
- Infhaighteacht bithmhaise, an cumas chun spásanna glasa a fhás agus an cumas chun cáilíocht an aeir a fheabhsúLevel of involvement of a sustainable energy community
- Leibhéal rannpháirtíochta pobail fuinnimh inbhuanaithe
Cinntear an méid agus an zón bunaithe ar bhreithniú iomlánaíoch ar na critéir thuas.
Na chéad chéimeanna eile
Oibreoimid i gcomhpháirtíocht le geallsealbhóirí áitiúla lena n-áirítear comhlachtaí poiblí, soláthraithe fóntais, úinéirí tí, grúpaí pobail, scoileanna, gnólachtaí agus na Pobail Fuinnimh Inbhuanaithe bunaithe chun plean forfheidhmithe don zón dícharbónaithe a ullmhú agus a sheachadadh..
Beidh raon na mbeartas agus na dtionscadal a fhorbrófar sainiúil do shaintréithe fuinnimh agus aeráide zón dícharbónaithe an Taobh Thiar.
Mar is amhlaidh leis an intinn zón dícharbónaithe, ba cheart go ndíreodh na pleananna freisin ar na comhshochair níos leithne ar féidir cáilíocht an aeir, sláinte fheabhsaithe, bithéagsúlacht, a chuimsíonn carbón, leibhéil torainn níos ísle, dramhaíl, uisce agus tairbhí maidir le hoiriúnú a áireamh.